Sushruta Samhita Sutrasthana Chapter 38 Dravya Sangrahaniya Adhyaya (Collection (group) of Drugs)

The 38th chapter of Sutrasthana of Sushruta Samhita is named as Bhumi Dravya Sangrahaniya Adhyaya. This chapter deals with Collection (group) of Drugs.

अथातो द्रव्यसंग्रणीयमध्यायं व्याख्यास्यामः ॥१॥
यथोवाच भगवान् धन्वन्तरिः ॥२॥

Now, we will expound the chapter by name Dravya Sangrahaniya- groups of drugs; as revealed by the venerable Dhanvantari.

Gana Sankhya: Number of drugs groups

समासेन सप्तर्तिंशद्रव्यगणा भवन्ति ॥३॥

The group of herbs, drugs are briefly thirty-seven number. They are as follows –

1.  Vidarigandhadi gana:-

तद्यथा- विदारिगन्धा विदारी विश्वदेवा सहदेवा  श्वदंष्ट्रा प्रुथकर्णी शतावरी सारिवा कृष्णसारिवा जीवकर्षभकौ महासहा क्षुद्रसहा बृहत्यौ पुनर्नवैरण्डो हंसपादी वृश्चिकाल्युषभी चेति॥४॥
विदारिगन्धादिरं गणः पित्तानिलापहः ।
शोषगुल्माङ्गमर्दोर्ध्वश्वासकासविनाशनः ॥५॥

Vidarigandhadi gana – This group comprises of the below mentioned drugs –

–   Vidarikanda,
–   Vidari,
–   Visvadeva,
–   Prishniparni,
–   Shatavari,
–   Sariva,
–   Krishna Sariva,
–   Jivaka,
–   Rsabhaka,
–   Mahasaha,
–   Ksudrasaha,
–   the two Brhati (Brhati and Kantakari),
–   Punarnava,
–   Erandam,
–   Hamsapadi,
–   Vrscikali and
–   Rsabhi (Kapikacchu).

Benefits – This Vidarigandhadigana mitigates Pitta and Vata, cures consumption, abdominal tumour, body aches, heavy upward breathing and cough.

2.  Aragvadhadi  Gana:-

 आरग्वधमदनगोपघोण्टाकण्टकीकुटजपाठापाटलामूर्वेन्द्रयवसप्तर्णनिम्बकुरुण्टकदासिकुरुण्टकडूचीचित्रकशार्ङ्गेष्टाकरञ्जद्वयपटोलकिराततिक्तकानि सुषवी चेति॥६॥
आरग्वधादिरित्येष गणः श्लेष्मविषापहः।
मेहकुष्ठज्वरवमीकण्डूघ्नो व्रणशोधनः ॥७॥

Aragvadhadi gana – This group comprises of the below mentioned drugs –

–   Aragvadha,
–   Madana,
–   Gopaghonta (Karkati),
–   Kantaki (Vikankata),
–   Kutaja,
–   Patha,
–   Patala,
–   Murva,
–   Indrayava,
–   Saptaparna,
–   Nimba,
–   Kurantaka,
–   Dasikurantaka,
–   Nilapuspa,
–   Karnataka,
–   Guduci,
–   Citraka,
–   Sarngesta,
–   Two Karanja,
–   Patola,
–   Kiratatikta, and
–   Susavi.

Benefits This Aragvadhadi Gana mitigates Slesma (Kapha) and poison, cures diabetes, leprosy (and some other skin diseases) fevers, vomiting, itching and cleanses the wound. 

3.  Salasaradi Gana:-

सालसाराजकर्णखदिरकदरकालस्कन्धक्रमुकभूर्जमेषशृङ्गतिनिशचन्दनकुचन्दनशिंशपाशिरीषासनधवार्जुनतालशाकनक्तमालपूतीकाश्वकर्णागुरूपि कालीयकं चेति ॥८॥
सालसारादिरित्येष गणः कुष्ठविनाशनः ।
मेहपाण्डूवामयहरः कफमेदोविशोषण॥९॥

Salasaradi gana – This group comprises of the below mentioned drugs –

–        Salasara (pith of sala tree),
–        Ajakarna,
–        Khadira,
–        Kadara,
–        Kalaskandha,
–        Kramuka,
–        Bhurja,
–        Mesarngi,
–        Tinisha,
–        Candana,
–        Kucandana,
–        Simsipa,
–        Sirisa,
–        Asana,
–        Dhava,
–        Arjuna,
–        Tala,
–        Saka,
–        Naktamala,
–        Putika,
–        Asvakarna,
–        Aguru and
–        Kaliyaka-

Benefits – This Salasaradi Gana cures leprosy (and some other skin diseases), diabetes, Anaemia and dries up Kapha and Medas (fat).

4.  Varunadi Gana:-

वरुणार्तगलशिग्रुमधुशिग्रुतर्कारीमेषश्रृङ्गीपूतीकनक्तमालमोरटाग्रिमन्थसैरेयकद्वयबिम्बीवसुकवसिरचित्रकशंतावरीबिल्वाजश्रृङ्गिदर्भा बृहतीद्वयं चेति ॥१०॥
वरुणादिर्गणो ह्येष कफमेदोनिवारणः ।
विनिहन्ति शिरःशूलगुल्मा भ्यन्तरविद्रधीन् ॥११॥

Varunadi Gana – This group comprises of the below mentioned drugs –

–        Varuna, 
–        Artagala,
–        Sigru,
–        Madhusigru,
–        Tarkari,
–        Mesasrngi,
–        Putika,
–        Natamala,
–        Morata,
–        Agnimantha,
–        The two Saireyaka,
–        Bimbi,
–        Vasuka,
–        Vasira,
–        Citraka,
–        Satavari,
–        Bilva,
–        Ajasrngi,
–        Darbha and the
–        Two Brhati.

This Varunadi Gana mitigates Kapha and Meda (fat), cures headaches, abdominal tumours and internal abscesses.

5.  Viratarvadi Gana:

वीरतरुरहचरद्वयदर्भवृक्षादनीगुन्द्रानलकुशकाशाश्मभेदकाग्रिमन्थमोरटावसुकवसिरभल्लूककुरण्टिकेन्दीवरकपोतवङ्काः श्वदंष्ट्रा चेति ॥१२॥
वीरतर्वादिरित्येष गणो वातविकारनुत् ।
अशमरीशर्करामूत्रकृच्छ्राघातरुजापहः ॥१३॥

Viratarvadi gana – This group comprises of the below mentioned drugs –

–        Virataru,
–        The two Sachacara,
–        Darbha,
–        Vrksadani,
–        Gundra,
–        Nala,
–        Kusa,
–        Kasa,
–        Asma Bhadaka,
–        Agnimantha,
–        Morata,
–        Vasuka (apamarga)
–        Bhalluka (Syonaka),
–        Kurantika,
–        Indivara,
–        Kapotavanka (Suvarcala) and 
–        Svadamstra.

Benefits – This Viratavadi gana cures diseases by aggravation of Vata, urinary calculus and Gravel, Dysuria and  pain of retention of urine. 

6.  Lodhradi Gana:-  

लोध्रसावलोध्रपलाशकुटन्नटाशोकफञ्जीकट्फलैलवालुकशल्लकीजिङ्गिनीकदम्बसालाः कदली चेति ॥२४॥
एष लोध्रादिरित्युक्तो मेदःकफहरो गणः।
 योनैदोषहरः स्तम्भी वर्ण्यो वोषविनाशनः ॥२५॥

Lodhradi gana – This group comprises of the below mentioned drugs –

–        Lodhra,
–        Savaralodhra,
–        Palasa,
–        Kutannatra,
–        Asoka,
–        Phanji,
–        Katphala,
–        Elavaluka,
–        Sallaki,
–        Jingini,
–        Kadamba,
–        Sala and
–        Kadali

Benefits – This Lodhradi  gana,  mitigates  fat and  Kapha, cures disorders of vagina, withholds  elimination,  bestows color and destroys  poison.

7.  Arkadi gana:-

अर्कालर्ककरञ्जद्वयनागदन्तीमयूरकभर्गीरस्नेन्द्रपुष्पीक्षुद्रश्वेतामहाश्वेतावृश्चिकाल्यलवणास्तापसवृक्षश्चेति ॥१६॥
अर्कादिको  गणो ह्येष कफमेदो विषापहः ॥
कृमिकुष्ठशमनो   विशेषाद्वणशोधनः ॥१७॥

Arkadi gana – This group comprises of the below mentioned drugs –

–        Arka,
–        Alarka,
–        Two Karanja,
–        Nagadanti,
–        Mayuraka,
–        Bharngi,
–        Rasna,
–        Indrapuspi (krsnapuspa karanja),
–        Ksudraveta,
–        Mahasveta,
–        Vrscikali,
–        Alavana (jyothirmayi ) and
–        Tapas Vrksa

Benedits – This Arkadi gana, Mitigates Kapha, Medas and poison, alleviates worms, leprosy (and some other skin diseases) and heals wounds especially.

8.  Surasadi Gana:-

सुरसाश्वेतसुरसाफणिज्झकार्जकभूस्तृणसुगन्धकसुमुकालमालकुठेरककासमर्दक्षवकखरपुष्पाविडङ्गकटफलसुरसीनिर्गुण्डीकुलाहलोन्दुरुकर्णिकाफञ्जीप्राचीबलकाकमाच्यो विषमुषिकश्चेति॥२८॥
सुरसादिर्गणो ह्योष कफहृत् कृमिसूदनः ।
प्रतिश्यारुचिश्वासकासघ्नो व्रणशोधनः ॥१९॥

Surasadi gana – This group comprises of the below mentioned drugs –

–        Surasa,
–        Svetasurasa,
–        Phanijjaka,
–        Arjaka,
–        Bhustrna,
–        Sugandhaka,
–        Sumukha,
–        Kalamala,
–        Kutheraka,
–        Kasamarda,
–        Ksavaka,
–        Khara Puspa,
–        Vidanga,
–        Katphala,
–        Surasi,
–        Nirgundi,
–        Kulahala
–        Undurukarnika,
–        Phaji,
–        Pracibala,
–        Kakamaci and
–        Visamustika

Benefits – This Surasadi Gana mitigates kapha, kills worms, cures nasal catarrh, loss of taste, dyspnoea and cough and cleanses the wounds.

9.  Muskakadi Gana:-

मुष्ककपलाश्धवचित्रकमदनवृक्षकशिंश्पावज्रवृक्षास्त्रिफला चेति॥२०॥
मुष्ककादिर्गणो ह्येष मेदोघ्नः शुक्रदोषहृत ।
मेहार्शः पाण्डुरोगाश्मशर्करानाशनः परः ॥२१॥

Muskakadi gana – This group comprises of the below mentioned drugs –

–        Muskaka,
–        Palasa,
–        Citraka,
–        Madana,
–        Vrksaka,
–        Simsipa,
–        Vajracakra (snuhi) and
–        Triphala (trees of Haritaki, Amalaki and Bibhitaki).

Benefits – This Muskakadi gana Mitigates fat and disorders  of semen, cures diabetes, haemorrhoids, anemia, urinary calculus and gravel.

10. Pippaliyadi Gana:-

पिप्पलीपिप्पलीमूचव्यचित्रकश्रृङ्गवेरमरिचहस्तिपिप्पलीहरेणुकैलाजमोदेन्द्रयवपाठाजीरकसर्षपमहानिम्बफलहिङ्गुभार्गीमद्गुरसातिविषावचाविडङ्गानि कटुरोहिणी चेति ॥२२॥
पिप्पल्यादिः कफहरः प्रतिश्यायानिलारुचीः ।
निहन्याद्दीपनो गुल्मशूलघ्नश्चामपाचनः ॥२३॥

Pippalyadi gana – This group comprises of the below mentioned drugs –

–        Pippali,
–        Pippalimula,
–        Cavya,
–        Citrakka,
–        Srngavera,
–        Marica,
–        Hasti pippali,
–        Harenuka,
–        Ela
–        Ajamoda,
–        Indrayava,
–        Patha,
–        Jiraka,
–        Sarsapa,
–        Mahanimbaphala,
–        Hingu,
–        Bharngi,
–        Madhurasa,
–        Ativisa,
–        Vaca,
–        Vidanga and
–        Katurohini

Benefits – This Pippalyadi Gana mitigates Kapha, cures nasal catarrh, disorders of vata origin, loss of taste, Kindles hunger, cures abdominal tumours, pain of the abdomen and cooks Ama (undigested food material).

11.  Eladi Gana:-

एलातगरकुष्ठमांसीध्यामकत्वक्पत्रगपुष्पप्रियङ्गुहरेणुकाव्याघ्रनखशुक्तिचण्डास्थौणेयकश्रीवेष्टकचोचचोरकवालुकगुग्गुलुसर्जरसतुरुस्पृक्कोशीरभद्रदारुकुङ्कुमानि पुन्नगकेशरं चेति॥२४॥
एलादिको वातकफो निहन्याद्विषमेव च ॥
वर्णप्रसादनः कण्डूपिडकाकोठनाशनः ॥२५॥

Eladi gana – This group comprises of the below mentioned drugs –

–        Ela,
–        Tagara,
–        Kustha,
–        Mamsi,
–        Dhyamaka,
–        Tvak,
–        Patra,
–        Nagapuspa,
–        Priyangu,
–        Harenuka, Vyaghranakha,
–        Valuka,
–        Sukti,
–        Sthauneyaka,
–        Srivestaka,
–        Coca,
–        Coraka,
–        Aguru,
–        Sphrkka,
–        Usira,
–        Bhadradri,
–        Kumkuma,
–        Punnaga and
–        Kesara (nagakesara).

Benefits – This Eladi gana mitigates Vata, Kapha and poison, bestows good colour cures itching, eruptions and rashes.

12 & 13 –  Vacadi and Hardradi gana:-

वचामुस्तातिविषाभ्याद्रदारुणि नागकेशरं चेति ॥२६॥
हरिद्रादारुहरिद्राक्लसीकुटजविजानि मधुकं चेति॥२७॥
एतौ वचाहरिद्रदी गणौ स्तन्याविशोधनौ॥
आमातिसारशमनौ विशेषाद्दोचनो ॥२८॥

Vacadi gana – This group comprises of the below mentioned

drugs –

–        Vaca,
–        Musta,
–        Ativisa,
–        Abhaya,
–        Bhadradaru and
–        Nagakesara

Haridradi gana – This group comprises of the below mentioned drugs –

–        Haridra,
–        Daruharidra,
–        Kalasi,
–        Kutajabija and
–        Madhuka

Benefits – These two Vacadi and Haridradi gana, purify breast milk, relieve amatisara – nascent diarrhoea and ripen / mitigate the doshas especially. 

14.     Syamadi Gana:-

श्यामामहाश्यामत्रिवद्दन्तिशङ्खनितिल्वककम्पिल्लकरम्यकक्रमुकपुत्रशेणीगवाक्षीराजवृक्षकरञ्जद्वयगुडूचीसप्तलाच्छगलान्त्रीसुधाः सुवर्णक्षीरी चेति ॥२९॥
उक्तः श्यामादिरित्येष गणो गुल्मविषापहः ।
आनाहोदरविङ्भेदी तथोदार्तनाशनः ॥३०॥

Syamadi gana – This group comprises of the below mentioned drugs –

–        Syama,
–        Mahasyama (Vriddha Daruka),
–        Trivrt,
–        Danti,
–        Sankhini,
–        Tilvaka,
–        Kampillaka,
–        Ramyaka,
–        Kramuka,
–        Putrasreni (dravanti),
–        Gavaksi,
–        Rajavrksa,
–        Two Karanja,
–        Guduci,
–        Saptala,
–        Chagalantri
–        Sudha and 
–        Svaranaksiri.

Benefits – This Syamadi gana cures abdominal tumours, poison, and flatulence, enlargement of the abdomen, diarrhoea and upward movement (reverse peristalsis).

15.   Brhatyadi Gana:-

बृहतीकण्टकारिकाकुटजफलपाठा मधुकं चेति ॥३१॥
पाचनीयो बृहत्यादिर्गणः पित्तानिलापहः ।
कफारोचकहृद्रोगमूत्रकृच्छ्ररुजापहः ॥३२॥

Brhatyadi gana – This group comprises of the below mentioned drugs –

–        Brhati,
–        KantaKarika, 
–        Kutajaphala,
–        Patha and
–        Madhuka.

Benefits – This  Brhatyadi Ghana  is digestive, mitigates pitta, Vata and Kapha, cures anorexia, heat diseases and dysuria.

16.   Patoladi Gana:-

पटोलचन्दनकुचन्दनमूर्वागुडूचीपाठाः कटुरोहिणी चेति॥३३।
पटोलादिर्गणः पित्तकफारोचकनाशनः॥
ज्वरोपशमनो व्रण्यश्छर्दिकण्डूविषापहः॥३४॥

Patoladi gana – This group comprises of the below mentioned

drugs –

–        Patola,
–        Candana,
–        Kuchindana,
–        Murva,
–        Guduci,
–        Patha and
–        Katurohini.

Benefits – This Patoladi gana mitigates Pitta and  Kapha, cures anorexia, relieves fevers, good for  ulcers, vomiting, itching and poison.

17. Kakolyadi Gana:

ककोलीक्षीरकाकोलीजीवकर्षभकमुद्रपर्णीमाषपर्णीमेदामहामेदाच्छित्ररुहकर्कटश
ङ्गीतुगक्षीरीपद्मकप्रपौण्डरीकर्धिवृद्विमृद्धीकाजीवन्यो मधुकं चेति॥३५॥
काकोल्यादिरयं पित्तशोणितानिलनाशनः ।
जीवनो बृंहणो वृष्यः स्तन्यश्लेष्मकरस्तथा॥३६॥

Kakolyadi gana – This group comprises of the below mentioned

drugs –

–        Kakoli,
–        Kshirakakoli,
–        Jivaka,
–        Rsabhaka,
–        Mudgaparni,
–        Masaparni, 
–        Meda,
–        Mahameda,
–        Chinnaruha,
–        Karkatshringi,
–        Tugaksiri,
–        Padmaka,
–        Prapaundarikadi,
–        Rudhi,
–        Vrddhi,
–        Mrdvika,
–        Jivanti and
–        Madhuka

Benefits – This Kakolyadi Gana, mitigates Pitta, Rakta and Vata, is restorative stoutening, aphrodisiac, increases breast milk and kapha. 

18.  Usakadi Gana:-

ऊषकसैन्धवशिलाजतिकासीसद्वयहिङ्गुनि तुत्थकं चेति ॥३७॥
ऊषकादिः कफं हन्ति गणो मेदोविशोषणः ।
अश्मरीशर्करामूत्रकृच्छ्रगुल्मप्रणाशनः ॥३८॥

Usakadi gana – This group comprises of the below mentioned

drugs –

–        Usaka,
–        Saindhava,
–        Silajatu,
–        Two kinds of Kasisa,
–        Hingu and
–        Tutthaka.

Benefits – This Usakadi gana mitigates kapha, dries up fat, cures urinary calculus and gravel, dysuria and abdominal tumours.

19. Sarivadi Gana:

सारिवामधुकचन्दनकुचन्दपद्मककाश्मरीफलमधूकपुष्पाण्युशीरं चेति ॥३९॥
सारिवादिः पिपासाघ्नो रक्तपित्तहरो गणः ।
पित्तज्वरप्रशमनो वोशेषाद्दहनशनः ॥४०॥

Sarivadi gana – This group comprises of the below mentioned

drugs –

–   Sariva,
–   Madhuka,
–   Candana,
–   Kucandana,
–   Padmaka,
–   Kasmariphala,
–   Madhukapuspa and
–   Usira

Benefits – This Sarvadi Gana cures severe thirst, bleeding diseases, mitigates fever of pitta and burning   sensation especially. 

20.    Anjanadhi gana:-

अञ्जनरसाञ्जननापुष्पप्रियङ्गुनीलोत्पलनलदनलिनकेशरणि  मधुकं चेति ॥४१॥
अञ्जनादिर्गणो ह्मेष रक्तपित्तनिबर्हणः ॥
विषो पशमनो  दाहं निहन्त्याभ्यन्तरं भृशम् ॥४२॥

Anjanadi gana – This group comprises of the below mentioned drugs –

–        Anjana (Sauviranjana),
–        Rasanjana (Darvirasanjana),
–        Nagapuspa (Nagakesaea),
–        Priyangu,
–        Nikotpala,
–        Nalada,
–        Nalina,
–        Kesara (Padmakesara) and
–        Madhuka

Benefits – This Anjanadi gana cures bleeding diseases and severe burning sensation inside the abdomen.

21.   Parusakadi Gana:-

परुषकद्राक्षाकट्फलदाडिमराजादन कतकफलानि त्रिफला चेति॥४३॥
प्रुकादिरित्येष गणोऽनिलविनाशनः ।
मूत्रदोशहरो हृद्यः पिपासाघ्नो रुचिप्रदः ॥४४॥

Parushakadi gana – This group comprises of the below mentioned

drugs –

–   Parusaka,
–   Draksa,
–   Katphala,
–   Dadima,
–   Rajadana,
–   Katakaphala,
–   Sakaphala and
–   Triphala

Benefits – This parushakadi Gansa mitigates Vata, disorders of urine, is good for the heat, relieves severe thirst and bestows taste.

22 & 23 Priyangvadi &  Ambasthadi Gana:-

प्रयङ्गुसमङ्गाधातकीपुन्नागनागपुष्य चन्दनमोचरसाञ्ज्नकुम्भी कस्त्रोतो जपद्मकेसरयोजनवल्यो दीर्घमूला चेति॥४५॥
अम्बष्ठा धातकीकुसुमसमड्गाकट्वङ्गमधुकबिल्वपेशिकासावरारोध्रपलाशनन्दीवृक्शाह् पद्मकेशराणि चेति॥।४६॥
गणौ प्रियाङ्ग्वम्बष्ठादी पक्वातीसारनाशनौ ।
सन्धानीयौ हितौ पित्ते व्रणाम्नां चाअपि रोपणौ ॥४७॥

Priyangvadi gana – This group comprises of the below mentioned drugs –

–        Priyangu,
–        Samanga,
–        Dhataki,
–        Punnaga,
–        Nagapuspa (Nagakesara),
–        Candana,
–        Kucandana,
–        Mocarasa,
–        Rasanjana (Darvija),
–        Kumbhaka,
–        Srotoja (SrotoAnjana),
–        Padmakesara,
–        Yojanvalli (Manjistha) and
–        Dirghamula (Duralabha)

Ambasthadi gana – This group comprises of the below mentioned drugs –

–        Ambastha,  
–        Dhataki Kusuma,
–        Katvanga, 
–        Madhuka,
–        Bilva pesika,
–        Savara Rodhra,
–        Palasa,
–        Nandi vrksa and
–        Padmakesara

Benefits – These two  Priyangavadi and  Ambasthadi Gana cure  chronic  diarrhoea, unite fractures, suitable in diseases of Pitta origin and even heal ulcers.

24. Nyagrodhadi Gana:-

न्यग्रोधोदुम्बराश्वत्थप्लक्षमधुककपीतनककुभाम्रकोशाम्रजोरकपत्रजन्बूद्वयपियालमधूकरोहिणीवञ्जुलकदम्बबदरीतिन्दुकीसल्लकीरोध्रभल्लातकपलाशा नन्दीवृक्षश्चेति॥४८॥
न्यग्रोधादिर्गणो व्रण्यः संग्राही भग्रसाधकः ।
रक्तपित्तहरो दाहमेदोषहृत् ॥४९॥

Nyagrodhadi gana – This group comprises of the below mentioned drugs –

–        Nyagrodha,
–        Udumbara,
–        Asvattha,
–        Plaksa,
–        Madhuka,
–        Kapitana,
–        Kakubha,
–        Amra,
–        Kosamra,
–        Corakapatra (laksa vrksa) and
–        Jambu,
–        Priyala,
–        Madhuka,
–        Rohini (katphala),
–        Vanjula (vetasa),
–        Kadamba,
–        Badari,
–        Tinduki,
–        Sallaki,
–        Rodhra,
–        Savararodhra,
–        Bhallataka,
–        Palasa and
–        Nandi vrksa.

Benefits – This Nyagrodhadi gana is good for ulcers, constipation, helps healing of fractures, cures bleeding diseases, burning sensation, obesity and disorders of vagina. 

25. Guducyadi Gana:-

गुडूचीनिम्बकुस्तुम्बुरुचन्दनानि पद्मकं चेति ॥५०॥
एष सर्वज्वरान्  हन्ति गुडूच्यादिस्तु दिपनः।
हृल्लासारोचकवमीपिपासादाहनाशनः ॥५१॥

Guduchyadi gana – This group comprises of the below mentioned drugs –

–        Guduci,
–        Nimba,
–        Kustumburu,
–        Two Candana and
–        Padmaka

Benefits – This Guducyadi Gana cures all types of fevers, stimulates digestive fire, and cures nausea, anorexia, vomiting, severe thirst and burning sensation.

26. Utpaladi Gana:-

 उत्पलरक्तोत्पलकुमुदासौगन्धिककुवकयपुण्डरीकाणि मधुकं चेति ॥५२॥
उत्पलादिरयं दाहपित्तरक्तविनाशनः ॥
पिपासाविषहृद्रोगच्छर्दिमूर्च्छाहरो गणः ॥५३॥

Utpaladi gana – This group comprises of the below mentioned drugs –

–        Utpala, 
–        Raktotphala,
–        Kumuda,
–        Saugandhika,
–        Kuvalaya,
–        Pundarika and
–        Madhuka

Benefits – This Utpaladi gana cures burning sensation, bleeding diseases, severe thirst, poison, and heart disease, vomiting and fainting.

27. Mustadi Gana:-

मुस्ताहरिद्रादारुहरिद्राहरीतक्यामलकविभीतककुष्ठहैमवतीवचापाठाकटुरोहिणीशाङ्गेष्टातिविषाद्राविडीभल्लातकानि चित्रकश्चेति ॥५४॥
एष मुस्तादिको  नाम्रा गणः श्लेष्मनिषूदनः ॥
योनिदोषहरः स्तन्यशोधनः पाचनस्तथा ॥५५॥

Mustadi gana – This group comprises of the below mentioned drugs –

–        Musta,
–        Haridra,
–        Darukarida,
–        Haritaki,
–        Amalaka,
–        Vibhitaka,
–        Kustha,
–        Haimavati,
–        Vaca,
–        Patha,
–        Katurohini,
–        Sarngesta,
–        Ativisa,
–        Dravidi (ela),
–        Bhallataka and
–        Citraka

Benefits – This Mustadi gana Mitigates kapha, Diseases of the Vagina, Purifies breast milk and is digestive.

28. Triphala Gana:-

हरीतक्यामलकविभीतकानीति त्रिफला॥५६॥
त्रिफला कफापित्तघ्नी मेहकुष्ठविनाशनी ।
चक्षुष्या दीपनी चैव  विषमज्वरनाशनी ॥५७॥

Triphala gana – This group comprises of the below mentioned drugs –

–   Harikati,
–   Amalaka and
–   Vibhitaka

Together, these three are called as Triphala. 

Benefits – This Triphala (all three together) mitigates Kapha and Pitta, cures diabetes, leprosy (and other skin diseases) is good for the eyes (kindles digestion and cures irregular / intermittent fevers).

29. Trikatu gana:-

पिप्पलीमरिचशृङ्गवेराणीति त्रिकटुकम् ।५७॥
त्र्यूषणं कफमेदोघ्नं मेहकुष्ठत्वगामयान् ।
निहन्याद्दीपनं गुल्मपीनसगूयल्पतामपि ॥५९॥

Trikatu gana – This group comprises of the below mentioned drugs –

–        Pippali,
–        Marica and
–        Srngavera (sunthi)

Together, these three form Trikatukam.

Benefits – Tryusana (Trikatuka) mitigates Kapha, fat, cures, diabetes, leprosy, and diseases of the skin, kindles hunger, cures abdominal tumours, rhinitis and weak digestive fire.

30. Amalakyadi gana:-

आमलकीहरीतकीपिप्पल्यश्चित्रकश्चेति ॥६०॥
आमलक्यादिरित्येष गणः सर्वज्वरापहः ।
चक्षुष्यो दीपनो वृष्यः कफारोचकनाशनः ॥६१॥

Amalakyadi gana – This group comprises of the below mentioned drugs –

–        Amalaki,
–        Harikati, 
–        Pippali and
–        Citraka

Benefits – This Amalakyadi  gana cures all types of fevers good for vision, kindles hunger, is aphrodisiac, mitigates  Kapha and anorexia. 

31. Trapvadi  Gana:-

त्रपुसीसताम्ररजतसुवर्णकृष्णलोहानि लोहमलश्चेति॥६२॥
गणस्त्रप्तादिरित्येष गरक्रिमिहरः परः ।
पिपासविषहृद्रोगपाण्डुमेहहरस्तथा॥६२॥

Trapvadi gana – This group comprises of the below mentioned drugs –

–        Trapu,
–        Sisa,
–        Tamra,
–        Rajata,
–        Krshna Loha,
–        Suvarna and
–        Lohamala

Benefits – This Trapvadi gana is best to remove artificial poison. Worm infection and cure severe thirst, poison, heart disease, anaemia and diabetes.

32. Laksadi Gana:

लाक्षारेवतकुटजाश्वमारकट्कट्फलहरिद्राद्वयनिम्बसप्तच्छदमालत्यस्त्रायमाण चेति॥६४॥

Laksadi gana – This group comprises of the below mentioned drugs –

–        Laksa,
–        Arevata,
–        Kutaja,
–        Asvamara,
–        Katphala,
–        Two Haridra,
–        Nimba,
–        Saptacchada,
–        Malati and
–        Trayamana.

Benefits – This Laksadi gana is astringent, bitter and sweet in taste, relieves the diseases of Kapha and Pitta, cures leprosy (and some other skin diseases), worm infestation and purifies bad (septic) ulcers.

Panca Pancamula Gana:-

 पञ्जमूलान्यत ऊर्ध्वं वक्ष्याम :-

Further we will enumerate Pancapancamula viz:-

33.  Kaniya / Hrisva / Laghu Pancamula:-

तत्र त्रिकण्टकबृहतीद्वयपृथक् पर्ण्यो विदारिगन्धा चेति कनीय ः ॥६६॥
कषायतिक्तमधुरं कनीयः पञ्जमूलकम् ।
वातध्नं पित्तशमनं बृंहणं बलवर्धनम् ॥६७॥

Kaniya Laghu Pancamula – This group comprises of the below mentioned drugs –

–        Trikantaka,
–        Two Brhati,
–        Prathakparni and
–        Vidarigadha

Benefits – This is astringent, bitter and sweet in taste, mitigates Vata and Pitta, makes one stout and bestows strength.

34. Mahat / Brihat Pancamula:-

बिल्वाग्रिमन्थटिण्टूकपाटलाः काश्मरी चेति महत् ॥६८॥
सतिक्तं  कफवातघ्नं पाके  लघ्वग्रिदीपनम् ।
मधुरानुसरं चैव पञ्जमूलं महत् स्मृतम् ॥६९॥

Mahat Pancamula – This group comprises of the below mentioned drugs –

–        Bilva,
–        Agnimantha,
–        Tintuka,
–        Patala and
–        Kasmari

Benefits – This Mahat Panchamula is better in primary taste and sweet in secondary taste, mitigates kapha and Vata, is light (easily digestible) and kindles digestive fire.

Dashamula:-

अनयोर्दशमूकमुच्यते ॥७०॥
घणः श्वासहरो  ह्मेष कफपित्तानिलापहः ।
आमस्य पाचनश्चैव सर्वज्वरविनाशनः ॥७१॥

The two Pancamula together form Dasamula.

Benefits – This Dasamula gana cures dyspnoea, mitigates  Kapha, Pitta and Vata, cooks the undigested food and cures all types of fever.

35 & 36 Vali Pancamula & Kantaki Pancamula:-

विदारीसारिवारजनीगुडूच्योऽजशृङ्गी चेति वल्लीसंज्ञः ॥७२॥
करमर्दीत्रिकण्टजसैरीयकशातावरीगृध्रनख्य इति कण्टकसंज्ञः ॥७३॥
रक्तापित्तहरौ  ह्येतौ  शोफत्रयविनाशनौ ।
सर्वमेहहरौ चैव शुक्रदोषविनाशनौ ॥७४॥

Vallipancamula gana – This group comprises of the below mentioned drugs –

–        Vidari,
–        Sariva,
–        Rajani,
–        Guduci and
–        Ajasrngi

Kantaka Pancamula gana – This group comprises of the below mentioned drugs –

–        Karamarda,
–        Trikantaka,
–        Saireyaka,
–        Satavari and
–        Grdhranakhi (Himsra)

Benefits – Both these cure bleeding diseases, all the three types of swelling, all types of diabetes and diseases of semen.

36. Trina panchamula:-

कुशकाशनलदर्भकाण्डेक्षुका इति तृणसंज्ञकः ॥७५॥
मूत्रदोषविकारं च रक्तपित्तं तथैव च ।
अन्त्यः प्रयुक्तः क्षीरेण शीघ्रमेव विनाशयेत् ॥७६॥

Trna Pancamula gana – This group comprises of the below mentioned drugs –

–        Kusa,
–        Kasa,
–        Nala,
–        Darbha and
–        Kandeksuka

Benefits – This Trana Pancamula, the Last one, cures quickly, diseases of urine and bleeding diseases, when administered along with milk.

एषां वातहरावाद्यावन्त्यः पित्तविनाशनः ॥
पञ्जकौ श्लेष्मशमनावितरौ परिकीर्तितौ ॥७७॥

Among these five Pancamulas, the first two (laghu and mahat) mitigate Vata, the last mitigates pitta and the remaining two i.e. valli and kantaka mitigate Kapha.

त्रिवृतादिकमन्यत्रोपदेक्ष्यामः ॥७८॥

Trivrtadi Gana shall be described elsewhere.

समासेन गणा ह्येत प्रोक्तास्तेषां तु विस्तुरम् ॥
चिकिस्तितेषु वक्ष्यामि,—-

Different Ganas were so far enumerated in brief. The details of the same shall be given in the Chikitsa Sthana section of the treatise.

Forms of using the above-mentioned groups of drugs

—– ज्ञात्वा दोषबलाबलम् ॥७९॥
एभिर्लेपान कशायांश्च तैलं सर्पीष पानकान् ॥
प्रविभज्य यथान्याथं कुर्वीत मतिमान् भिषक् ॥८०॥

A wise physician should use these groups of herbs in the below mentioned forms after considering the strength and weakness of the doshas, as are suitable to the patient and disease –

–   Paste
–   Decoction
–   Oil
–   Ghee
–   Syrup etc.

Preservation and methods of using the ganas of drugs mentioned above

धूमवर्षानिलक्लेदैः सर्वर्तुष्वनभिद्रुते।
ग्राहयित्वा गृहे न्यस्येद्धिधिनौषधसंग्रहम् ।८१॥
समीक्ष्य दोषभेदांश्च भिन्नान् मिश्वान् प्रयोजयेत् ।
पृथडिमश्रान् समस्तान्वा गणं वा व्यस्तसंहतम् ॥  ८२॥

These drugs shall be preserved in the house after collecting them. Care should be taken that they are not spoilt by smoke, rain, air and moisture throughout all the seasons. This would maintain a good store of drugs.

The drugs / herbs may be used either separately or in combination after having considered the kinds of combination of doshas. They shall be used either one or all together, of any above said group of herbs or a group of drugs divided into parts.

इति श्रीसुश्रुतसंहितायां सूत्रस्थाने द्रव्यसंग्रहणीयो नामाष्टत्रिंशोऽध्यायः ॥३८॥

Thus ends the Thirty eighth chapter by name Dravyasangrahaniya in Sutra Sthana or Susrutha Samhita.